PEYAMİ SAFA: Hakiki Laiklik Nedir, Nasıl Olur?
Büyük Türk edîb ve düşünürü PEYAMİ SAFA (Ölümü: 1961)’nın laiklikle
ilgili kısa makalesini sizinle paylaşmak istiyorum. Makalenin aslı Tercüman
Gazetesi’nde yayımlanmakla birlikte birlikte, aşağıdaki metin İslamcılık
fikriyatını savunmak üzere neşredilen en önemli dergimiz olan Sebilürreşad’da
1960 yılında yayımlanmıştır. Başka bir ifadeyle, Sebilürreşad Mecmuası, bu
makaleyi Tercüman Gazetesi’nden iktibas etmiştir.
‘HAKİKİ LÂİKLİK’
‘Avrupanın en lâik memleketi Fransadır. Hiç kimse bu memleketi
gericilikle suçlandıramaz. Fransız inkılâbı ve lâiklik, bu memleketin dini
inançlarına, geleneklerine ve faaliyetine fiske vurmamıştır. Bilâkis en
şöhretli ilim adamları, tabiat âlimleri (bu arada ilmî kefişleri için Nobel
mükâfatı alan Dr. Alexis Carrell) bu kasabanın dini şifa muczilerini öven
eserler yazmışlardır. Kimse bunlara yobaz demeyi hatırından geçirmez’
‘Fransız kasabası dünyada meşhurdur. Adı Lourdes (LURD okunur)dur. İçinde
büyük bir Bazilik (kilise), dua yerleri ve şifa havuzları, mukaddes ve şifalı
su çeşmeleri vardır. Dini bölgenin methalinde duran rahipler içeri giren
kadınlara saçlarını başlarını ve çıplak kollarını örtmelerini ihtar ederler.
Bernadette’in hayalet gördüğü mağaranın kapısında, oraya gelip dua ile şifa
bulmuş kötürümlerin koltuk değnekleri asılıdır. Fransanın her tarafından oraya
dindar ve hasta kafileleri akın etmekteir. Hükûmet onlara kolaylık gösterir:
onun nazik dâvitile bir Türk gazeteci heyeti Fransayı ziyaret ettiği zaman bu
kasabayı da gördü. Aralarında ben de vardım.’
‘Fransa’da hiçbir gazete, yazar, siyasî parti, hiçbir ilim adamı v eaydın
bu dinî inançlara, dinî tedavilere ve tezahürlere müsaade etitği için herhangi
bir hükûmete, rahiplere ve Lourdes mucizilerine inananlara hücum etmez;
mürteci, geri, yobaz demez. Lourdes ayinleri, tedavileri, bayramları tam bir
hürriyet içinde bir buçuk asırdan beri devam etmektedir.’
‘Çünkü Frana bizim anladığımız çarpık ve dar mânada lâik değildir ve
bizden ileri bir memlekettir. Vicdan hürriyetinin hakiki mânasını bilir’
‘Tercüman: Peyami Safa’
(Bakınız: Peyami Safa, ‘Hakiki Lâiklik’, Sebilürreşad Mecmuası, Cilt: 13,
Sayı: 302, s.30, İstanbul-1960).
---
Harun Anay/20.03.2014
harunanay.blogspot.com
facebook.com/hasimharun.anay
facebook.com/HarunAnay
twitter.com/HarunAnay
---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.