HUKUK SOSYOLOJİSİ
Ülkemizde düşünce ve bilim geleniği oluşturamadığımız, hemen herkesin
üzerinde ittifak ettiği bir hükümdür. İşin en kötü yanı ise, düşünce
geleneğinin nasıl oluşturulabileceği ve bunun için neler yapılması gerektiği,
başka bir deyişle hangi şartların gerekli olduğu hususunda günümüzde düşünüp
yazan da çok azdır. Bilim ve düşün insanlarımızdan, düşünce geleneğiyle ilgili
büyük zihni mesai harcayanlar bulunmakla birlikte, günümüzde artık bu mesele
neredeyse unutulmuş durumdadır. Daha doğrusu sadece duygusal ifadelerle konu
geçiştirilmektedir.
Düşünce ve bilim geleneği nasıl oluşsun ki?
Ülkemizde, ONLARCA KİTAP ve YÜZLERCE, HATTA BİNLERCE MAKALE YAZAN
BÜYÜKLERİMİZİN BİLE İSİMLERİ ve çalışmaları YOKLUĞA MAHKUM EDİLMİŞ DURUMDADIR.
Sınırlı sayıda akademisyenin ve öğrencinin dışında ismini çok az kişinin
bildiği büyük düşünür ve bilim adamlarımızdan biri de, ORD. PROF.DR. ZİYAEDDİN
FAHRİ FINDIKOĞLU (Ölümü: 1974)’dur.
Bu yazımda size, Fındıkoğlu’nun ‘HUKUK SOSYOLJİSİ’ başlıklı eseri hakkında
kısaca bilgi vermek istiyorum. Bu kitap, yazarın ‘İÇTİMAİYAT’ ismi altında
çıkardığı eserlerin üçüncü cildi olarak bastırılmıştır (Hukuk Sosyolojisi,
İstanbul-1958, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, No.105,
İsmail Akgün Matbaası, XX, 460 s.).
Fındıkoğlu’nun bu çalışması, ders kitabı olarak hazırlanmıştır. Yazarın
başka eserlerinde olduğu gibi bunda da, işlenen konuların ülkemiz düşünce ve
bilim tarihiyle ilişkisi kurulmaya çalışılmıştır. Kendi ifadesiyle yazar
işlediği meseleleri, ‘BU TOPRAĞIN MALI YAPMAĞA’ çalışmıştır.
Eser, her biri ‘KİTAP’ başlığını taşıyan üç bölümden ve ‘Ekler’den
meydana gelmektedir. ‘Nazari Hukuk Sosyolojisi’ başlıklı birinci bölümünde,
işbölümü, Türkiye’de sosyolojinin dalları, sosyoloji ve hukuk, hukuk sosyolojisinin
konusu ve amacı, aile gibi konular işlenmektedir.
‘Tatbiki Hukuk Sosyolojisi’ başlıklı ikinci bölümde ise; hukuk
sosyolojisinde nazariye ve tatbikat, isim verme ve konuyla ilgili sosyolojik
meseleler, dış evlilik (:egzogami) ve İslam-Türk hukukunda dış evlilik
müessesesi gibi konular bulunmaktadır.
Üçüncü ve son bölüm ise, ‘Hukuk Sosyolojisi Zaviyesinden Ahlak
Sosyolojisi’ başlığını taşımaktadır. Bu bölümde, ‘Hukuk Realitesinden Ahlak’a
Geçiş’ ile ‘Ahlak ve Hukuk’ alt başlıkları bulunmaktadır.
Kitabın ‘Ekler’ kısmında ise şu alt başlıklar bulunmaktadır: ‘1-Nesebi
sahih olmayan çocuklar ve gayri meşru birleşmeler hakkında rapor; 2-Adliye
raporu hakkında bir rapor; 3-İsim müessesesi ile alâkalı hukukî hareketler;
4-Ziya Gökalp’in hukuk sosyolojisi ile alâkalı neşriyatı’; 5-Mülkiyet meselesi
hakkında sosyolojik okuma nümuneleri: Miras hukuku ve cemiyet-Miras hukuku ve
vasiyet’
İşlenen konulardan da anlaşılacağı üzere Fındıkoğlu’unun bu kitabı;
sadece hukuk sosyolojisi bakımından değil, aynı zamanda ahlak, hukuk felsefesi
ve genel olarak Türk düşüncesi bakımından da kaynak özelliği taşımaktadır.
---
---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.