BİR KADIN’IN HATIRALARI

BİR KADIN’IN HATIRALARI

Kıymetli dostlar, bakmasınızı bilirseniz büyük hazineler çoğu zaman yanı başınızdadır. Onları keşfetmek büyük ölçüde size bağlıdır. Bunun için en önemli şart ise: MERAK Duygusu’dur. Felsefenin de, ilmin de temelinde bu duygu vardır. Bir kişide merak duygusu yoksa, bilim ve düşünce üretemeyek şöyle dursun, malumat toplayıcısı bile olamaz. Böyle olunca, başta öğrencilerimizin olmak üzere herkesin ilk hedefi,  bu duyguya sahip olmak ve onu içselliştirmek olmalıdır.

Merak duygusu sonucunda ulaşacağınız yeni bilgiler ve belgeler, bazen tam aradığınıza eriştirir, bazen hayal kırıklığına uğratır, bazen ise büyük hazineler elde etmenize sebep olur. İşte bu yazımın konusu sonuncusudur.

Bundan on yıl kadar önce, fırsat düştükçe yaptığım gibi İstanbul (Beyazıt)’da kitapçıları ve sahafları dolaşıyordum. En çok peşinde koştuğum hazineler, çoğunlukla Osmanlı Türkçe’sinde basılmış eserler ve belgeler olduğu için, daha önceden bildiğim sahafları ziyaret ettim. Gide gele hepsiyle aşina olduğumuz için, hoş beşten sonra her sahafta zaten çoğunun yerini ve ne olduğunu bildiğim kitapları bir kez daha gözden geçirdim. Yeni bir şeyler olup olmadığını kontrol ettim. Herhalde zamansız uğradım veya şanssız günüme denk geldi, birkaç kitabın dışında satın alacak bir şey bulamadım.

Eeee..

No’lacak şimdi?..

Benim gibi bir kitap hastası için bu çok ciddi bir meseledir. Çoğunlukla benim cebimde öyle her istediğimi yapabilecek kadar para bulunmaz. Fakat o gün cebimde para var, harcamak istiyorum, alacak kitap yok. İşte bu, kahredici bir durumdur. Adamı öldürür kahrından. Başımdan aşağı kaynar sular dökülmüş gibi oldum. Adeta son günlerde bazı kelamcılarımızın düştüğüne benzer bir hali yaşamaya başladım.

Moral bozukluğuyla, sonuncu sahaftan da çıktım. Yeni açılmış bir ikinci el kitapçı görünce hemen içeri daldım. Maksadım cebimdeki parayı harcamak. Bu para bir şekilde cebimden çıkmalı, ama boş yere değil, iyi veya iyiye yakın kitaplara harcanmalı. Raflara göz gezdirdim; hemen hemen hepsi yabancı dilde ikinci el kitaplar ve üniversiteye hazırlık veya test kitaplarıydı. Yine moralim bozuldu, sağa sola göz gezdirdim. Tam çıkacakken, kitapçının masasının yanında bir karton kolide bazı kağıtların, defterlerin, ajandaların vs. olduğunun farkına vardım. ‘Orda ne var abi?’ diye sorunca, ‘Karışık şeyler var içinde; daha önce seçildi, bakanlardan kimse beğenip almadı, bunlar döküntüler, eski tarihte basılmış defterler, ajandalar filan var’ dedi. Az da olsa böyle şeyler de benim ilgi alanımda olduğu için, daha bakmadan tanesi ne kadar diye sordum, ‘Bir milyon (:bugünkü değeriyle BİR) lira’ diye cevap verdi. Şöyle üsttekilere baktım hepsi boş ajandalar, bazı takvim yaprakları ve birkaç defter vardı. İşe yarar belki diye, daha hiç içlerinde ne olup olmadığına bakmaksızın, tane hesabıyla hepsini satın aldım. Çantama yerleştirip oradan ayrıldım.

Ohhhh…

Şimdi içim rahatladı, en azından cebimdeki paranın bir kısmını harcadım; daha ne olduğunu bile bilmediğim bir şeyler satın aldım. Düşündüğüm tek şey, bu ajandalar eski tarihli olduğu için, belki bir gün işime yarayabileceğiydi. ‘En kötü ihtimal, eski ajandaları nostalji kabilinden öğrencilerime gösteririm, onların da hoşuna gider. Böylece zaten ucuza aldığım ajandalar da işe yarar’ diye geçirdim aklımdan.

Eminönü’nden Üsküdar Vapuru’na bindim. Vapurda boş durmamak için, satın aldıklarımın bir kaçına göz gezdirdim. Tamamen boş ajandalar idi. ‘Eh işte, öğrencilerime gösterecek bir şeyler satın almış oldum, muhtemelen hepsi öyledir’ diyerek ötekilere hiç bakma gereği duymadım. Eve geldim, çantadakileri bir köşeye yığdım. Belki de MERAK DUYGUSU BENDE HALA TAM İSTEDİĞİM ŞEKİLDE GELİŞMEDİĞİ İÇİN, ajandaların içlerine bakma gereği duymadım.

Gel zaman, git zaman, bir gün evi biraz düzenleyeyim diye sağa sola bakınırken, bu defterler gözüme ilişti. Ajandaları inceledikten sonra daha iyi bir yere yereştirmek aklıma geldi. Teker teker incelemeye başladım. Ajandaların biri tamamen boş, öteki de öyle, başkası da. Sarısıyla inceliyorum, birinde Osmanlı Türkçe’si bazı yazılar, notlar gördüm. Bunun üzerine hem o defteri hem de ötekileri daha dikkatle incelemeye başladım. Uzatmayayım, aldığım onlarca eski tarihli (1929, 1933, 1960, 1968, 1978, 1984 vb.) ajandanın arasında otuz (30) adet cep ajandasında yeni ve eski harfli notlar buldum, bu defterleri bir kenara ayırdım. Ötekileri de bir kez daha sayfa sayfa inceleyip boş olup olmadıklarını kontrol ettim.

Artık içinde eski ve yeni harfli yazılar ve notlar olan defterleri ayırıp bazı yerlerini okuyarak gözden geçirmeye başladım. Defterlerin çoğunun başında BİR KADININ ADI, adresi ve telefonu var. Defter sahibi hanımın ismini, şimdilik açıklamak istemiyorum. İstanbul’da Süleymaniye Semti’nde oturan bu hanım, 1902 doğumlu bir EV KADINI, ama TERZİLİK de yapıyormuş.

Ev hanımı kahramanımız, ajandalarına günlüklerini kısa kısa yazmış. Elimdeki defterlerin çoğu dolu, bazılarının sayfalarına sadece küçük notlar düşmüş. Notlar ve günlük yazılarında hem kendi biyografisi, duyguları, komşuları, arkadaşları hakkında bilgi veriyor, hem de yer yer dönemin sosyal yaşamı hakkında malumat var. Defterlerde yer alan bilgilerin en önemli özelliklerinden biri de, yaşadığı dönemin Süleymaniye semtindeki hayat tarzını da belirli bir düzeyde yansıtması. En az bu kadar önemli olan başka bir husus ise, defterlerde HAC HATIRALARININ DA BULUNMASI.

Kahramanızım hanım efendinin hem eski hem de yeni harfli yazıları düzgün ve okunaklı. Zaman zaman, sevdiği şiirleri ve özlü sözleri de defterine kaydetmeyi ihmal etmemiş. Yaşadığı dönemde kadınlar arasında cari olan bazı özel deyimleri ve KÜFÜRLERİ de yazmış. Tabi böyle şeyleri sırf bilgi olsun diye değil, kendisinin başka bir kişi hakkındaki DUYGULARINI İFADE ETMEK MAKSADIYLA kağıda dökmüş.

Defterler arasında takvim yaprakları ve küçük kağıtlara yazılmış notlar da buldum. Hatta başkalarına ait kartvizitler de mevcut. Birkaç tane de başkalarının kendisine bıraktığı notlar var.

Hatıra notlarını yazan hanım efendinin gençliğinden itibaren ajandalara günlüklerini yazdığını tahmin ediyorum. Zira elimdeki defterlerden biri 1929 yılına ait. Ancak, maalesef bütün ajandaları elimde değil. Kim bilir nerede? Belki benim gibi bir meraklının arşivindedir, belki de çöplüğe atılıp imha edilmiştir.

Bundan beş-altı yıl kadar önce, el yazmalarıyla ilgili bir sempozyumda bu defterlerden bahsedip ülkemizde böyle defterleri ve notları muhafaza altına alacak bir kurum olmadığına değindim. El yazları ve arşiv siyasetimizin yeniden ele alınması gerektiğini vurguladım. Üzüntüyle belirteyim ki o zamandan sonra bu konularda durum iyileşeceği yerde kötüleşti. Belki de aradan geçen yıllarda, benim elimdeki gibi yüzlerce ve belki de binlerce defterin imha edilmesine sebep olundu. BUNLARIN HESABINI KİM, KİME, NASIL VERECEK? İLİM ve MEDENİYET BÖYLE DEĞERLİ DEFTER VE BELGELERİN KORUNMASIYLA GELİŞMEZ Mİ?

Bundan önceki bir yazımda, tarihin büyük ölçüde büyük/meşhur insanları yazdığını, sıradan erkek ve kadınların adının bile olmadığını dikkatlerinize sunmuştum. Elimdeki defterlerin sahibi, bir KADIN. Üstelik SIRADAN bir KADIN. Bir EV HANIMI. Muhtemelen evinde çalışan ve mesleği TERZİLİK olan bir KADIN. Bilmem ki şimdiye kadar böyle kaç kadınımız günlük tuttu? Bilmem ki böyle kaç kadınımızın veya erkeğimizin günlükleri İMHA EDİLDİ? Bilmem ki bizim ÜLKEMİZİN YÖNETİCİLERİ NE ZAMAN KÜLTÜR, BİLİM ve DÜŞÜNCEYE ÖNEM VERİR HALE GELECEKLER?

Son sözüm sizlere, özellikle de kız öğrencilerime:

LÜTFEN, KENDİNİZİ KÜÇÜMSEMEYİNİZ!

Hiç olmazsa, bu yazının konusu olan EV HANIMI KADAR KÜLTÜR HAYATIMIZA KATKIDA BULUNUNUZ!

Lütfen, lütfen, lütfen, bir HARF, bir CÜMLE, bir PARAGRAF KADARCIK OLSUN; gavurun da müslümanın da zulm ettiği, en önemlisi de yöneticileri ve yetiştirdiği insanların gadrine uğramış AZİZ MİLLETİMİZE HİZMET EDİNİZ!

Bunu da yapmazsanız İHMALİNZİN HESABINI sizden ALLAH MUTLAKA SORACAKTIR.

Not: Kısmet olursa bu defterlerin içerikleri hakkında başka bir yazımda biraz daha bilgi vereceğim.

Harun Anay/16.09.2013.

harunanay.blogspot.com

facebook.com/hasimharun.anay

twitter.com/HarunAnay

----